Eten uit de natuur, wildplukken, wat kan wel en niet? (inclusief mijn ervaring en reisverslag)
Wildplukken wordt steeds populairder. Super leuk natuurlijk, als je het maar doet met respect voor de natuur. Nu vind ik wildplukken al jaren interessant, lees erover en schrijf over de geneeskracht van kruiden, maar de stap naar toepassen is niet eenvoudig. Zeker niet als je in de stad woont. Toch wil ik heel graag onderzoeken hoe dit wel kan en meer 'wild life' integreren in mijn leven. Of dit mij ook lukt, lees in je mijn persoonlijke reisverhaal waar ik mijn ervaring deel.
Vorige week heb ik een aantal dagen met een camperbusje door Nederland gereisd. Halverwege de maand Mei kreeg ik het idee om een busje te huren en om tijdens deze reis eens te kijken wat ik kan eten uit de natuur. Het liefst wilde ik zoveel mogelijk zelfvoorzienend zijn. Maar in eerste instantie, na grondig vooronderzoek, leek dat plan eigenlijk niet haalbaar, wilde ik niet de hele dag honger hebben. Enerzijds ben ik natuurlijk niet gewend zo te eten en anderzijds is er gewoon te weinig diversiteit te vinden in Nederland om jezelf voldoende te voeden. Ik heb het plan echter niet laten varen en wilde kijken wat er wel mogelijk zou zijn.
“waar een wil is, is een weg”
Inspiratie
Vroeger verzamelde (en las) ik boeken over klimexpedities. Ik wilde vooral weten wat deze mensen dreef, vroeg mij af hoever ik zelf zou willen gaan in de drang naar avontuur en uitdaging. En in hoeverre ik de grens zou willen opzoeken van de dood. In de praktijk ben ik niet verder gekomen dan het volgen van een basiscursus bij de Nederlandse Alpenvereniging samen met mijn zus.
Blijkbaar gaf dit mij voldoende uitdaging en inmiddels verzamel ik al jaren boeken over kruiden en wildplukken. Dat lijkt een stuk veiliger, maar daarnaast lees ik ook boeken over mensen die de wildernis in zijn gegaan. Zoals, Into the Wild van Jon Krakauer, 1997, een mooi verhaal, maar wat helaas niet goed afloopt. Ook het boek 'Wild' over jezelf verliezen, terugvinden & 1700 kilometer hiken, uit 2019, van Cheryl Strayed is bijzonder inspirerend. Het laatste boek wat ik gelezen heb: 'Mijn leven in de wildernis' van Miriam Lancewood, 2017, geeft veel inzichten over hoe je kunt (over)leven in de natuur. Al deze boeken hebben mij geïnspireerd, elk op hun eigen manier.
Nieuw avontuur
Mijn drang naar avontuur en uitdaging is nog steeds aanwezig, al was deze energie de laatste jaren in beslag genomen door aardse zaken. Zoals problematiek met mijn kinderen, gezondheid, scheiding en verhuizing. Dat gaf voldoende uitdaging om in goede banen te leiden. Ook daar heb je soms al je ervaring en overlevingsskills voor nodig om doorheen te komen. Gelukkig komt ook dat weer goed en ga ik graag op zoek naar nieuw avontuur.
Mijn 'wildpluk' ervaring is nog niet bijster spectaculair. Ik maak (natuurlijk) regelmatig gebruik van verschillende geneeskrachtige kruiden, waarvan ik de meeste gewoon gekocht heb, gedroogd of als plantje. De laatste jaren heb ik dat aangevuld met het maken van brandnetelsoep en vlierbloesemsap in het voorjaar en het gebruik van wat 'onkruid' zoals paardenbloem in salades of sapjes. Niet heel bijzonder vind ik zelf, maar een leuk begin.
Echt in de natuur kunnen overleven lijkt mij heel mooi. In mijn gedachten eet ik dan wat er op mijn pad komt en is er altijd genoeg. Natuurlijk weet ik dat dit een mooie droom is, maar niet haalbaar. Zeker in Nederland niet. En waarschijnlijk nergens en is mijn beeld te romantisch. Ik kan genoeg bezwaren bedenken waardoor het niet zou kunnen. Zoals “ik ben niet zo opgegroeid”, “ik heb toch echt te weinig kennis”, en vooral “ik heb een te romantisch beeld” et cetera. Maar belemmeringen zijn er altijd en ik heb alle bezwaren overboord gegooid. Ik ga kijken wat er wel kan.
“van kennis naar toepassen kost tijd en moed”
De voorbereiding
Nadat ik dit plan kreeg, ben ik nog eens kritisch gaan kijken naar mijn voedingspatroon. Wat eet ik op dit moment dagelijks wat niet in de natuur te vinden is (althans niet direct aan een boom groeit). Ik kwam tot het volgende: yoghurt (of kwark), kaas, roomboter, koffie en pure chocolade. En daarnaast eet ik elke dag fruit wat niet afkomstig is uit Nederland. Verder eet ik geen vlees en amper brood, dus dat is makkelijk.
Ik had het idee om zoveel mogelijk zelfvoorzienend te zijn en alleen eten mee te nemen wat met water te bereiden was. Wel zo gezond mogelijk. Aanvullend met wat ik in de natuur zou vinden. Ik was benieuwd naar de minimale hoeveelheid die voldoende zou zijn om genoeg energie te genereren. Later deze zomer ben ik namelijk van plan om met mijn tent op fietsvakantie te gaan en ik wil dan zo min mogelijk meenemen.
Natuurlijk wilde ik geen honger hebben, dus het eten moest voldoende voedzaam zijn. Ik hou van rijst, al groeit het niet in Nederland, maar dat zou ik zeker wel meenemen. Groente vind je, al is het gekweekt, in de natuur en wilde ik eventueel bij de boer kopen. En eieren eet ik soms, dus dat wilde ik (deze keer) ook meenemen. Het was zoeken naar een gezond evenwicht tussen de uitdaging die ik mijzelf had opgelegd en voldoende (gezonde) voeding binnen krijgen.
Wat ik meenam (voor mijzelf): havermout, rijst, verschillende noten (walnoten vind je in Nederland), een paar appels, wat verschillende kruiden, gedroogd en/of gemalen, gevriesdroogd fruit en groente, om alles een beetje lekker te maken. De echte vitaminen zouden dan aangevuld worden uit de natuur (natuurlijk heb je ook greens, shakes en vitaminepillen, maar in eerste instantie richt ik mij op echt eten).
Mijn ervaringen
De eerste dag ging mijn dochter van 17 mee, heel gezellig, al regende het wat jammer was. We waren aan de kust in Zuid-Holland en ondanks het weer heeft ze in de zee gezwommen, wat ik nogal stoer vond. Ik zwem zelf pas met 30 graden. Ondanks mijn workshop bij Wim Hof, en mijn liefde voor wintersporten, krijg ik het koud van zwemmen.
Die dag waren de omstandigheden verder niet optimaal om te bekijken welke planten er in het wild groeiden (toch nog niet helemaal de juiste survivalskills). Wel stond er veel braam op de natuurcamping en aangezien mijn dochter last had van een aft, heb ik haar aanbevolen om van bramenbladeren thee te maken. Dit vond ze toch een beetje een raar idee, dus waarschijnlijk zitten de blaadjes nog ergens in haar broekzak.
De dag erna heb ik mijn dochter afgezet en ben doorgereden naar de kop van Noord-Holland. Een super mooie en weidse omgeving, wat mij direct een vrij gevoel gaf. Nu ik alleen was besefte ik mij dat ik nog steeds niets uit de natuur gegeten had. En dat het niet meevalt om 'zo' te gaan leven als je het niet gewend bent. Het doorbreken van gewoonten is niet eenvoudig.
Tijdens mijn wandeling in de middag viel de hoeveelheid 'eten' uit de natuur zo op het eerste gezicht nogal tegen. Misschien heeft de kop van Noord-Holland ook niet de rijkste natuur, maar anders leren kijken is ook een kunst. Er groeit genoeg, maar wat je niet kent zie je niet. Een raar principe maar zo werkt het wel.
“wat je niet kent, zie je niet”
In de avond ben ik uiteindelijk gaan plukken wat er in de buurt stond; veldzuring, paardenbloem, smalle weegbree, rode en witte klaver. Daar heb ik een salade van gemaakt. Aangevuld met wat tomaten en komkommer was het even wennen, maar lekker en super gezond. En vooral erg leuk om te doen.
Veldzuring
Gebruik in de keuken
De bladeren zijn goed te gebruiken in soepen en salades. Van de zaden kun je ook thee zetten. Verder is veldzuring hetzelfde te gebruiken als spinazie.
Geneeskrachtige werking
Het is bloedreinigend en urinedrijvend. Het verbetert het immuunsysteem. Het bevordert de spijsvertering, vooral bij vetrijke moeilijk verteerbare gerechten. Ook in te zetten bij geelzucht, nierstenen en galstenen. Deze plant moet je niet overdadig eten, het bevat oxaalzuur. Overdaad is: het regelmatig eten van oxaalzuurhoudende planten, zoals veldzuring, wat enkele maanden duurt.
Paardenbloem
Gebruik in de keuken
Het blad van paardenbloem is goed te eten in een salade. Ook in soepen of als thee te gebruiken. Wanneer je ze even in water laat trekken worden ze milder van smaak. Ook de bloemen, stengels en wortels zijn eetbaar.
Geneeskrachtige werking
Het is goed bij leverklachten, jicht en reumatische ziekten. Tevens bloedreinigend en bij helpt bij spijsverteringsklachten.
Smalle weegbree
Gebruik in de keuken
Plantago zie je echt overal en is te gebruiken in soepen en salades. Je kunt het beste de binnenste bladeren nemen en de nerven weghalen. Verder hetzelfde te gebruiken als spinazie. Ook de bloemen, zaden en wortels zijn eetbaar.
Geneeskrachtige werking
Te gebruiken voor in de thee, het heeft een antibacteriële werking en is heel goed in te zetten bij oogontsteking. Ook goed bij maagslijmvliesontsteking en klachten met de darmen. Je kunt het uitwendig gebruiken bij wonden, verbranding, zwelling en insectenbeten. Bij eerste hulp kneus je de blaadjes, leg het op de wond, dan stelpt het bloeden. Of gebruik het bij jeuk van insectenbeten. Inwendig verlicht het klachten van de luchtwegen en ontstekingen van mond en keel.
Rode klaver
Gebruik in de keuken
In soepen en salades te gebruiken (hetzelfde als spinazie) en te drinken als thee. Ook de bloemen kun je eten. Toegevoegd aan salades geeft het kleur.
Geneeskrachtige werking
Bij diarree, hoest en chronische huidziekten. Ook bij overgangsklachten in te zetten. De thee werkt bloedreinigend.
Conclusie
Naast deze planten zag ik ook; vlier, klaproos, akkerdistel, braam, duizendblad, brandnetel, koolzaad, kamille, margriet en hondsdraf. Maar of ik was aan het rijden, of de planten groeiden achter een hek, of op een plek waar ik eerst over een slootje moest springen (wat ik maar niet gedaan heb). Veel planten groeiden ook op plekken waar auto's en wellicht honden langskwamen.
De conclusie is dat het nog niet meevalt dat wildplukken. Je moet de juiste plekken weten en daar ook naartoe gaan. En daarnaast denk ik ook dat je de planten moet leren zien en durven gebruiken. Mijn onderzoek gaat verder, koken in en uit de natuur is super leuk en relaxed.
Veel wildpluk plezier!
Meer lezen?
Braam: maakt verbinding tussen jouw ziel en de aarde, gezien vanuit de Chinese geneeskunde
Kijk in de spiegel en zoek de passie en blijdschap van jouw hartsenergie
Het overwinnen van angst, versterkt jouw levensenergie en helpt je vrijheid te vinden
Plantago, smalle weegbree, versterkt jouw innerlijk en leert je luisteren naar jezelf
Geen artikel meer missen?
Volg mij dan op https://www.facebook.com/Hartkracht
Bronnen:
Eetbare wilde planten, Steffen Goude Fleischhauer e.a., 2007
Totalhealth Academy, opleiding kruidengeneeskunde, Chinherbs